Klimaatspecialist Jeroen Loots noemde in 2015 Nederland het vieste jongetje van de Europese klas nieuwe en duurzame economie. De overheden en bedrijven zijn zich volgens hem nog onvoldoende bewust van financiële risico's als gevolg van de klimaatverandering. Denk aan de oplopende schades voor verzekeraars door noodweer en daarmee stijgende premies. Ook beleggen banken nog steeds in gas- en oliebedrijven die op termijn niets meer waard zijn.

Met deze columns proberen wij van Klimaatneutraal IJsselstein lezers aan te zetten tot daden en niet alleen tot goede voornemens. Nederlanders zijn namelijk heel welwillend als het goede voornemens of de beperking van de CO2-uitstoot betreft.

Dit jaar hoefde je niet honderden of duizenden kilometers te vliegen voor de zon. Je kon gewoon thuisblijven of, zoals wij, een paar honderd kilometer reizen naar het Teuteburger Wald. Met die hoge temperaturen waanden we ons in het Duitse Detmold met 29 graden in een typisch Italiaans stadje; inclusief witte kerk, een indrukwekkend kasteel en een brandende zon. Vlak bij de camping was de bron van de rivier De Eems waar we genoten van het heerlijke koele water.

U weet inmiddels dat ik De Zeeuw heet. Mensen die mij nog iets beter kennen, weten ook dat ik mijn naam eer aan doe: ik ben zûnig. Niet krenterig, maar wel zûnig. Vooral in het gebruik van de dagelijkse dingen.

Mijn voorjaarscolumn 'Buxusmot en suiker' heeft veel reacties opgeleverd. Tuinliefhebbers stuurden foto's op van prachtige buxusstruiken met reacties als: 'Dit is waar het naar toe moet: een gezonde rijke bodem. Daar zit de kracht!' Of: 'Ik behandel mijn buxus ook met goede voeding en die staat er prachtig bij'.

Wat je van ver haalt is lekker, luidt het spreekwoord. Maar sinds ik vriend ben van de wijktuin Achterveld-Groenvliet durf ik dat te betwijfelen. Voor een klein bedrag per jaar haal ik daar wekelijks voor nop mijn kruiden en groenten. Van lekkere malse sla en frisgroene andijvie tot de meest biologisch courgette van de wereld. Ik kan ook een ruime sortering aan kruiden meenemen die ik in eindeloze variaties toevoeg aan mijn maaltijden.

Als je barbecuet reken je op veel vlees. Een stuk rundvlees, een lekker geroosterd worstje en enkele stukjes kip aan een spies. Zelf doe ik daar nauwelijks aan mee want ik voel me een vegetariër. Niet dat ik heel strak in de leer ben, want als ik ergens uitgenodigd word, dan versmaad ik een stukje vlees niet. Ik noem mezelf dan ook een niet-fundamentalistische vegetariër. Ik eet bijna geen vlees, omdat de vleesproductie een grote impact heeft op het milieu. Voor een kilogram vlees moet er 10 kg aan landbouwproducten verbouwd worden. En bovendien levert de vleesproductie een behoorlijke bijdrage aan de opwarming van de aarde.

Het voorjaar en de vroege zomer vind ik de mooiste seizoenen. De vogels vliegen fluitend rond, ze leggen eieren en er is veel nieuw leven: Jonge merels, lammetjes, moeder en vader eend met hun kuikens, planten die weer boven de grond komen en de eerste kleurige bloemen. Alle takken lopen weer uit met frisgroene blaadjes. De lente staat voor mij voor nieuw leven. Eigenlijk het mooiste moment om weer na te denken. Ik ben niet iemand die goede voornemens doet op 1 januari. Er zijn per jaar 365 dagen dat je dingen kunt veranderen. Vooral de lente nodigt mij uit na te denken over goede voornemens. 

Met mijn 57 jaar heb ik al heel wat kwalen op mijn kerfstok. Ouder worden is leuk als je tenminste een goede gezondheid geniet. De email van een academie waar ik me kan opgeven voor e-learning rond gezond ouder worden pak ik dan ook met beide handen aan.

Je kunt op veel verschillende manieren iemand een hand geven. Een stevige handdruk, zodat je de ander pijn doet en kleineert. De Franse president Macron gaf Trump zo'n handdruk. Of een slappe hand, waarmee je wilt zeggen dat je de ander niet serieus neemt. Zouden Merkel en Trump elkaar zo'n handdruk hebben gegeven?

Ecorexia, weer een nieuw woord? Laatst keek ik een documentaire met als thema 'Ecorexia' uit de serie Tegenlicht van de VPRO. Tijdens de documentaire vertelt iemand hoe druk ze zich maakt over de keuze of een plak kaas duurzamer is dan tonijn. Kijk, het verschil tussen een appel uit de boomgaard van IJsselstein of een hamburger is qua duurzaamheid duidelijk.

In Zandvoort maakt men zich druk over energieparken, die in de Noordzee gebouwd gaan worden. Want windmolens die energie opwekken vervuilen de horizon. Als je daar 's avonds naar de ondergaande zon kijkt, zie je niet meer de vlakke waterlijn met enkele schepen, maar zie je aan de horizon storende windmolenparken. In IJsselstein wil men het vlakke polderlandschap in al zijn glorie behouden, want zelfs mensen die het beste met wereld voor hebben, zijn tegen windmolens in de buurt: 'Not in my backyard'.

Toen ik onlangs voor de tweede keer in enkele maanden ten prooi viel aan de griep raakte ik even in mineurstemming. Maar het bleek gelukkig ook tijd voor goed nieuws, want zoals Johan Cruyff zei: 'Elk nadeel heb zijn voordeel'. Ik werd tijdens mijn griepje op mijn wenken bediend.

Mijn kli-maatje mailde me een artikel: 'Aantal plastic tassen in de Noordzee meer dan gehalveerd.". Een echte mineur zou zeggen: "Dan ligt de zee nog bomvol met plastic tassen.". Ik dacht meteen: "Mooi zo! Dat is alweer de helft minder; nu de rest wegwerken! De helft van onze haringen stikt niet meer door al dat plastic."

“Hoe duurzaam ben jij?”
Het had een vraag op het labeltje van een zakje thee kunnen zijn. Als nieuwe columnist van Klimaatneutraal IJsselstein stelde ik mezelf die vraag na het zien van een tv-reportage. In die reportage werden klanten van een supermarkt gevraagd om hun net gekochte boodschappen uit te pakken en over te pakken in bakjes en voorraadbussen.

Op dit moment het meest genoemde woord door journalisten, managers en tuinders? 'Buxusmot'! En dat is niet vreemd: ook in IJsselstein zijn vrijwel alle buxusstruiken ten prooi gevallen aan de vraatlust van de buxusmot. De buxushagen zien er kaal en afgestorven uit. Afgelopen seizoen werden er veel tips en smeuïge verhalen uitgewisseld over de bestrijding: van rupsen vangen tot gif spuiten voor de rigoureuze aanpak.

De vrijwilligers van Eetbaar IJsselstein visten bij de kruidentuin wekenlang alle rupsen handmatig uit de struikjes. Zij ontdekten dat er ook heel veel andere nuttige insecten en vlinders in de struikjes blijken te zitten. Maar dit seizoen lijkt de genadeklap: de buxusmot rukt steeds verder op met overal kale struiken als gevolg.